İşveren ya da Yönetim Kurulu Üyelerinin Sigortalılığı

TERİMLER: (4/A = SSK – 4/B = BAĞ-KUR)

KISACA; 5510 sayılı Kanuna göre, 4/b kapsamında sigortalı olması gerekenler kendilerine ait veya ortak oldukları iş yerlerinden 4/a kapsamında sigortalı bildirilemezler. Başka bir anlatımla; 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 4/a kapsamında sigortalı olarak çalıştıkları iş yerlerine LTD.ŞTI.’de ortak, A.Ş’de ise yönetim kurulu üyesi olanların 4/a kapsamındaki sigortalılıkları bu tarihten bir gün önce sona erer. Kişi, şirket ortaklığının/yönetim kurulu üyeliğinin başladığı tarihte zorunlu olarak 4/b kapsamında sigortalı sayılır. Bu sürelerde kişi 4/a kapsamında sigortalı bildirilse dahi bu sigortalılık geçerli sayılmaz. Zira bu kişilerin 4/b kapsamında sigortalı olması gerekmektedir.

İSTİSNA: Eğer işverenler, 2008 öncesi kendi işyerlerinde SSK’lı iseler bir kesinti olmadığı sürece Bağ-Kur’lu olmak zorunda değildirler.

I. A.Ş.’de Ortak: Bağ-Kur’lu olması gerekmez!

II. A.Ş.’de Ortak ve Yönetim Kurulu Üyesi: Bağ-Kur’lu olması gerekir.

ÖZEL DURUM: 01.03.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111Yasa ile 5510/53. Mad.’de yapılan değişiklik sonrası 4/a (SSK) sigortalılığı 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığına üstün hale geldiğinden işverenler diğer başka bir işyerinde 4/a kapsamında çalışabilecekler ve bu çalışmalarından dolayı 4/a (SSK) statüsünde sigortalı olabileceklerdir.

Kısaca; Başka bir işyerinde SSK’lı olan işverenler artık kendi işyerinden 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olmak zorunda değildir.

III. LTD.ŞTI. Ortak: Bağ-Kur’lu olması gerekir.

IV. A.Ş.’de Ortak değil, Sadece Yönetim Kurulu Üyesi: Sigortalı olması (Bağ-Kur ya da SSK’lı olması) gerekmez!

V. A.Ş.’de Ortak değil, Yönetim Kurulu Üyesi ve Çalışıyor: SSK’lı olması gerekir!

IV ve V İLE İLGİLİ AÇIKLAMA

Yeni Türk Ticaret Kanunu şirkete ortak olmayanların yönetim kurulu üyesi olabilmelerinin önünü açmış bulunmaktadır. TTK’de yönetim kuruluna üyelik için şirkete ortak olma zorunluluğu kaldırıldığı için şirkete ortak olmayan yönetim kurulu üyelerinin sigortalılık statüsü daha sık tartışılmaya başlanmıştır. Bu yüzden şirkete ortak olmayan yönetim kurulu üyelerinin zorunlu sigortalık kapsamında olup-olmadığı uygulamada ve öğretide tartışmalıdır. İşte bu noktada yönetim kurulu üyelerinin şirketleri ile aralarındaki ilişkinin hangi akit türüne girdiğinin belirlenmesi gerekmektedir. İşte bütün tartışma da bu husus üzerindedir.

Yapılan değerlendirmeler ve tespitler ışığında, şirkete ortak olmayan yönetim kurulu üyelerinin vekâlet akdine tabi olarak çalışmaları nedeniyle sadece yönetim kurulu üyeliği sıfatları nedeniyle Kanunun zorunlu 4/a sigortalılığına tabi olmayacaklardır. Çünkü Kanunun 4. maddesinin a bendinde bir hizmet akdine bağlı olarak çalıştırılmayı zorunlu ön koşul olarak kabul etmektedir. Ayrıca şirkete ortak olmayan yönetim kurulu üyeleri sadece bu sıfatları nedeniyle Kanunun öngördüğü koşulları bulundurmadıkları için diğer zorunlu sigortalılık statülerine de tabi olmayacaktır.

Ancak A.Ş.’ye ortak olmayan yönetim kurulu üyelerinin, bu görevlerinin yanında ayrıca şirket içerisinde hizmet akdine bağlı olarak çalıştırılmayı gerektirir bir görevi de yapmaları halinde bu kişiler Kanunun 4/1-a maddesi gereği sigortalı olacaklarıdır.

SONUÇ

I. Anonim şirkete ortak yönetim kurulu üyeleri Kanunun 4. Maddesinin birinci fırkasının b bendinin 3 numaralı altbendi hükmü gereği zorunlu sigorta kapsamındadırlar. Bunların Bağ-Kur’lu olmaları gerekir.

II. Ancak şirkete ortak olmayan yönetim kurulu üyelerinin, şirket tüzel kişiliği ile aralarındaki ilişkinin vekâlet akdine tabi olması nedeniyle -aralarında bir hizmet akdi bulunmamasının doğal sonucu olarak- Kanunun 4. maddesinin birinci fırkasının a bendinin hükmü gereği zorunlu sigorta kapsamında değerlendirilemezler. Ayrıca bu kişiler Kanunun 4. maddesi ile düzenlenen zorunlu sigortalılık statülerinin kapsamında da değillerdir.

III. Son olarak, şirkete ortak olmayan yönetim kurulu üyelerinin bu görevlerinin yanında ayrıca şirket içerisinde hizmet akdine bağlı olarak çalışmaları halinde bu kişiler Kanunun 4/1-a maddesi gereği sigortalı olacaklarıdır.

ÖZET

I. A.Ş.’DE ORTAK: Bağ-Kur’lu olması gerekmez!

II. A.Ş.’DE ORTAK ve YÖNETİM KURULU ÜYESİ: Bağ-Kur’lu olması gerekir.

ÖZEL DURUM: 01.03.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111Yasa ile 5510/53. Mad.’de yapılan değişiklik sonrası 4/a (SSK) sigortalılığı 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığına üstün hale geldiğinden işverenler diğer başka bir işyerinde 4/a kapsamında çalışabilecekler ve bu çalışmalarından dolayı 4/a (SSK) statüsünde sigortalı olabileceklerdir.

Kısaca; Başka bir işyerinde SSK’lı olan işverenler artık kendi işyerinden 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olmak zorunda değildir.

III. LTD.ŞTI. Ortak: Bağ-Kur’lu olması gerekir.

IV. A.Ş.’DE ORTAK DEĞİL, SADECE YÖNETİM KURULU ÜYESİ: Sigortalı olması (Bağ-Kur ya da SSK’lı olması) gerekmez!

V. A.Ş.’DE ORTAK DEĞİL YÖNETİM KURULU ÜYESİ ve ÇALIŞIYOR: SSK’lı olması gerekir!

Mehmet Ali METİNYURT İş Hukuku